تعريف و موضوع علم شيمي دارويي:

شيمي دارويي که شيمي مواد درماني و شيمي ترکيبات دارويي نيز ناميده مي شود به طرق مختلف تعريف شده است:

شيمي دارويي درباره کشف ، تکوين ، شناسايي و تفسير روش اثر ترکيبات فعال زيستي در سطح مولکولي بحث مي کند و تاکيد آن بر داروها است ولي توجه شيمي دان شيمي دارويي تنها منحصر به دارو نبوده و به طور عموم بر کليه ترکيباتي است که فعاليت زيستي دارند. شيمي دارويي علاوه بر اين در ارتباط با مطالعه ، شناسايي و سنتز محصولات متابوليکي داروها و ترکيبات وابسته نيز مي باشد.

شيمي دارويي علمي است که ريشه در کليه شاخه هاي علوم شيمي و زيست شناسي دارد. اين علم اساسا در تفهيم و توضيح مکانيزم هاي عملکرد داروها مي باشد و بر اين پايه کوشش مي کند تا رابطه بين ساختمان شيميايي و فعاليت زيستي را يافته و رفتار پويائي زيستي را به فعاليت شيميايي و خصوصيات فيزيکي عوامل دارو درماني ارتباط دهد.
شيمي دارويي علاوه بر اين شامل جداسازي، تشخيص و سنتز ترکيباتي است که مي توانند در علوم پزشکي براي پيشگيري ، بهبود و درمان بيماريها بکار روند و بدين ترتيب شيمي دارويي اصول شيميايي مواد در رشته دارو درماني را تامين مي نمايد.

با توجه به مفاهيم ياد شده مي توان چنين خلاصه کرد که شيمي دارويي گستره اي از علوم دارويي است که اصول شيمي و زيست شناسي را براي ايجاد دانشي که مي تواند منجر به ارائه مواد دارويي جديد شود ، بکار مي برد. بنابراين يک شيميدان دارويي نه تنها بايد شيمي دان آلي قابلي باشد ، بلکه مي بايست زمينه بنيادي در علوم زيست شناسي ، بخصوص بيوشيمي و فارماکولوژي نيز داشته باشد.متخصص شيمي دارويي" نه تنها بايد يک شيمي آلي دان قابل باشد، بلکه بايد اطلاعات اصولي در علوم زيستي به ويژه بيوشيمي، فارماکولوژي و فارماکوکينتيک داشته باشد. بر اين اساس، شاخه اصلي شيمي دارويي به تکوين داروها (Drug Discovery) مي پردازد . در اين شاخه، تسلط به علومي نظير شيمي آلي، بيوشيمي، فارماکولوژي و بيوفارماسي ضرورت دارد. سنتز داروها،طراحي مولکولهاي جديد، اصلاحات مولکولي به منظور بهينه کردن اثرات دارويي (قدرت، اختصاصيت، اصلاح خصوصيات فيزيکوشيميايي، بهبود خصوصيات فارماکوکينتيکي) از موارد مهم در اين شاخه از علم شيمي دارويي ميباشد. استفاده از نرم افزارهاي مدل سازي مولکولي نيز در اين راستا بسيار کمک کننده است که خود به شاخه اي به نام ComputationalMedicinal Chemistryتقسيم شده است که متخصصين شيمي دارويي مي توانند در اين رشته فعاليت نمايند. اين موضوع با علم Drug Designدر هم آميخته شده است. از سوي ديگر يک شاخه مهم شيمي دارويي،آناليز مواد دارويي و شيميايي ميباشد که با بهره گيري از دستگاههاي تعيين ساختمان شيميايي نظير NMR ، Mass ، IRو UVو نيز با استفاده از تکنيکهاي پيشرفته آنها، مي تواند در تعيين ساختار مولکولي مواد شيميايي و دارويي بسيار مهم باشد که اين موضوع در پيدايش ترکيبات جديد با منشاء طبيعي بسيار سودمند است. از سوي ديگر"متخصص شيمي دارويي"با بهره گيري از روشهاي کمي آناليز نظير کروماتوگرافي و انواع پيشرفته آنها و نيز دستگاههاي کمي ديگر نظير پلاروگرافي ،AA، پلاريمتري و ... در کنترل کمي مواد دارويي و تعيين مقدار مواد شيميايي و دارويي در ماتريکسهاي مختلف شيميايي و بيولوژيکي ميتواند بسيار تعيين کننده باشد. . در واقع شاخه مهم آناليز در شيمي دارويي، رابطه بسيار تنگاتنگي با صنايع برقرار مي نمايد که در کنترل کيفي و کمي داروها بسيار سودمند ميباشد. تکوين روشهاي جديد آناليز به منظور تعيين مقدار مواد به منظورهاي مختلف نظير مطالعات فارماکوکينتيکي،Doping، کنترل کمي و کيفي داروها، مطالعات پايداري از جمله توانمنديهاي شيمي دارويي ميباشد.  اين رشته تخصصي که در قالب دوره‌هاي آموزشي- پژوهشي منجربه مدرکPh.D. در سطح دنيا ارائه مي‌شود، از پايه‌اي‌ترين گرايش‌‌هاي تخصصي داروسازي محسوب مي‌گردد. هدف اصلي در اين دوره تربيت متخصصين با دانش قوي شيمي و به ويژه شيمي آلي مي‌باشد، تا با آگاهي از ساختار شيميايي ترکيبات دارويي و گروه‌هاي عاملي فعال موجود در ساختمان آنها و با کسب مهارت در زمينه تجزيه و تحليل واکنش‌هاي شيميايي ترکيبات و ارتباط نوع ساختار شيميايي آنها با فعاليت‌هاي بيولوژيک بدن انسان، نسبت به طراحي، ترکيب، استخراج و شناسايي مواد موثره دارويي اقدام نمايند.

دستياران اين رشته تخصصي در طول تحصيل از توانمندي‌هاي لازم براي کار با ابزارهاي پيشرفته آزمايشگاهي و دستگاه‌هاي متعدد آناليز داروها نيز برخوردار مي‌شوند.